Konferencja 'Obraz miasta na ziemiach polskich'

Obraz miasta na ziemiach polskich w epoce przedrozbiorowej, 7-9 czerwca 2018, Toruń

Jedną z konsekwencji zwrotu kulturowego w humanistyce było skierowanie uwagi nauk historycznych na sposób myślenia o świecie i postrzeganie rzeczywistości. Od początku XXI w. tematyka obrazu oraz postrzegania miast i mieszczaństwa znalazła się także w centrum zainteresowania historiografii miejskiej. Problematykę tę historycy, historycy sztuki i historycy literatury podejmowali także w różnych kontekstach metodologicznych w odniesieniu do miast położonych na ziemiach polskich. Mimo znacznego zaawansowania badań polska historiografia miejskia nie doczekała się jeszcze kompleksowej i interdyscyplinarnej dyskusji nad tą problematyką. Planowana na 2018 r. konferencja Komisji Historii Miast Komitetu Nauk Historycznych da okazję do podjęcia dyskusji nad wynikami dotychczasowych badań i pozwoli na prezentację wyników nowych badań. Konferencja ma charakter interdyscyplinarny, do udziału w niej zostali zaproszeni historycy, urbaniści, historycy sztuki i archeolodzy. Udział w konferencji zagranicznych badaczy z Niemiec, Hiszpanii, Estonii i Anglii umożliwi analizę porównawczą badań nad obrazem miast na ziemiach polskich z podobnymi badaniami nad miastami zachodnioeuropejskimi i bałtyckimi. Zawarty w tytule konferencji termin obraz organizatorzy konferencji rozumieją jako historycznie uwarunkowaną konstrukcję, która powstaje jako wynik świadomego, a więc opartego na wiedzy i doświadczeniach postrzegania rzeczywistości, zarówno minionej jak i teraźniejszości. W kręgu naszego zainteresowania pozostają zarówno obrazy odnoszące się do urbanistyczno-przestrzenej postaci miasta, jak i mieszkańców oraz polityczno-ustrojowego aspektu miejskości. W programie konferencji znajdą się cztery sekcji wyróżnione na podstawie typów źródeł, nośników obrazów miasta. W pierwszej sekcji znalazły się referaty poświęcone obrazom miasta wyrażanym w tekstach. Przy czym uwzględnione zostaną zarówno teksty o charakterze historiograficznym, formuły używane w dokumentach i innych aktach prawnych, jak i literatury panegiryczna służąca prezentacji i pochwale miast. W drugiej sekcji prezentowane będą referaty przedstawiające obraz miast kreowany w źródłach ikonograficznych, a więc pieczęcie, widoki, weduty, kartografia. Odrębna sekcja będzie poświęcona roli rytuałów komunalnych (procesji, elekcji władz, świąt miejskich oraz uroczystości związanych z kultem patronów) w prezentacji wspólnoty miejskiej. W czwartej sekcji znajdą się wystąpienia poświęcone miastu jako świadomej kompozycji urbanistycznej, wyrażającej określone wartości artystyczne oraz treścipolityczne i społeczne. Z konferencją łączy się forum młodych badaczy miast. Wspólne obrady młodych i doświadczonych badaczy pozwolą nie tylko na międzypokoleniową dyskusję, ale przyczynią się także do integracji środowiska badaczy dziejów miast.

Konferencja organizowana przez:

Zespół Historii Miast przy Komitecie Nauk Historycznych PAN,

Instytut Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika,

Towarzystwo Naukowe w Toruniu

Program konferencji

Miejsce obrad: ul. Wł. Bojarskiego 1,  Collegium Humanisticum, sala nr C.039

Piątek 08.06. 2018:

9.30

Moderator: Zdzisław Noga

Roman Czaja (Toruń), Obraz miast we współczesnej historiografii miejskiej

Marcin Hlebionek (Toruń), Miasto na pieczęci. Wokół wizualności pieczęci miejskich z terenu Prus

Dyskusja

11.00 przerwa na kawę

11.30

Moderator: Mateusz Goliński

Rafał Eysymontt (Wrocław), Weduta, plan, makieta. Obrazowanie miast śląskich a ich rzeczywisty kształt

Edmund Kizik (Gdańsk), W złocie i srebrze: weduty Gdańska na monetach i medalach w XVII - XVIII w.

Waldemar Komorowski (Kraków), Weduty Krakowa czasów staropolskich w badaniach historii miasta. Obraz, znak, symbol, tekst

Dyskusja

13.45 przerwa na obiad

15.15

Moderator: Krzysztof Mikulski

Marcin Starzyński (Kraków), Znaki tożsamości miejskiej w średniowieczu i czasach nowożytnych: Kraków-Kazimierz-Kleparz (XIII-XVIII w.)

Julia Możdzeń (Toruń), Obraz Gdańska w historiografii II połowy XV i początku XVI w.

Dyskusja

16.45-17.00 przerwa na kawę

Halina Manikowska (Warszawa), "Mesjanizm miejski"

Anna Mikołajewska (Toruń),  Obraz Torunia w pisarstwie Samuela L. Gereta

Dyskusja

18.30

Posiedzenie Zespołu Historii Miast przy Komitecie Nauk Historycznych PAN

19.30 Wspólna kolacja

Sobota 09.06. 2018

9.00

Moderator: Ryszard Szczygieł

Urszula Sowina (Warszawa), Charakterystyki miast w opisach z podróży Tomasza II Plattera, 1595-1599

Bartosz Awianowicz (Toruń), Opisy miast Prus Królewskich Petera Mundy'ego. Między szczerą ciekawością Anglika a wczesnonowożytną teorią ekfrazy

Dorota Żurek (Kraków), Obraz małych miast polskich w literaturze i pismach politycznych XV-XVII w.

Dyskusja

11:00 przerwa kawowa

11:30

Moderator: Jacek Wijaczka

Piotr Borek (Kraków), Kreacja miasta w literaturze staropolskiej - casus Lwowa

Marcin Gadocha (Kraków), Obraz wczesnonowożytnego Lwowa w opisach kronikarskich i relacjach podróżniczych

Natalia Bursiewicz (Kraków), Trójwymiarowy aspekt miasta twierdzy na przykładzie Zamościa

Dyskusja

Podsumowanie: Zdzisław Noga

14.00 Obiad

16.00 - 18.00 Spacer po Starym Mieście Toruniu

Organizatorzy:

Prof. dr hab. Zdzisław Noga, Uniwersytet Pedagogiczny Kraków, nogaz@up.krakow.pl

Prof. dr hab. Roman Czaja, Uniwersytet Mikołaja Kopernika Toruń, rc@umk.pl; 56 6113720

Sekretarze Konferencji:

Mgr Anna Maleszka, Wydział Nauk Historycznych UMK, annam@doktorant.umk.pl

Mgr Piotr Kołodziejczak, Wydział Nauk Historycznych UMK, pk@doktorant.umk.pl

Konferencja finansowana przez:

Wydział Nauk Historycznych UMK

Instytut Historii i Archiwistyki UMK

Polską Akademię Nauk

Towarzystwo Naukowe w Toruniu

Zakwaterowanie gości:

Hotel Uniwersytecki, ul. Szosa Chełmińska 83a, tel. 48 56 6112800

Materiały do pobrania:

Program konferencji

Program forum młodych badaczy miast