Zapomniany Krajobraz. W poszukiwaniu dziedzictwa archeologicznego w lasach ziemi chełmińskiej

Obecnie rejestracja dziedzictwa archeologicznego na obszarach leśnych, na których w całej Polsce notuje się lawinowy wzrost odkryć zabytków archeologicznych o własnej formie terenowej, wydaje się być jednym z kluczowych wyzwań zarówno dla naukowców jak i służb konserwatorskich. Wraz z opublikowaniem dla ziemi chełmińskiej w 2017 roku pełnych danych ALS (Airborne Laser Skaning) z programu ISOK zrodziła się możliwość wykonania prospekcji terenów leśnych dla tego obszaru w oparciu o cyfrowe dane wysokościowe uzyskane z chmury punktów. Wysoki stopień nasycenia osadnictwem pradziejowym oraz historycznym ziemi chełmińskiej oraz wielowiekowe intensywne przekształcenia krajobrazowe regionu, predysponują go do nieinwazyjnego rozpoznania dziedzictwa archeologicznego, zachowanego w postaci reliktów pierwotnego antropogenicznego krajobrazu, który jest już dzisiaj unikatowy zarówno w skali regionu jak i kraju.

Realizacja projektu pt. „Zapomniany Krajobraz. W poszukiwaniu dziedzictwa archeologicznego w lasach ziemi chełmińskiej” ma na celu nieinwazyjne rozpoznanie i rejestrację przeszłego krajobrazu za pomocą analiz Numerycznego Modelu Terenu. Następnie na wybranych lokalizacjach prowadzona jest prospekcja terenowa, której celem oprócz weryfikacji wybranych obiektów in situ, jest także ocena stanu zachowania oraz zagrożeń dla zabytków.   Istotnym elementem projektu jest także nieinwazyjne rozpoznanie obiektów w oparciu o metody geofizyczne. Kompleksowe zastosowanie nieinwazyjnych metod pozwoli na stworzenie nowoczesnej- cyfrowej dokumentacji konserwatorskiej, która stanie się podstawą do podjęcia działań mających na celu objęcie ochroną badanych zabytków. Przeprowadzone dotychczas analizy ujawniły zarówno pojedyncze potencjalne nieruchome zabytki, jak i wielkoobszarowe strefy krajobrazu archeologicznego. Zróżnicowanie występujących w nich obiektów wskazuje na ich kompleksowy charakter.  Wstępna klasyfikacja odkrytych form pozwala na wyróżnienie wśród obiektów takich, które zdradzają cechy o charakterze obronnym, sepulkralnym oraz osadniczym. Wyniki badań stanowią ciekawy przykład ilustrujący możliwości współczesnych nieinwazyjnych metod prospekcyjnych, jako uzupełniających, na obszarach dotychczas rozpoznanych, wydawałoby się w stopniu zadowalającym. Badania umożliwiają nam zatem rejestrację krajobrazów archeologicznych, które do dziś pozostawały jako terra incognita. Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury oraz Kujawsko Pomorski Urząd Marszałkowski. Realizacja projektu przewidziana jest na lata 2018-2019.

Finansowanie Projektu: